2 kwietnia 2015
Zgodnie z §2 ust.1 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny z dnia 3.08.1961r. (Dz.U. Nr 39, poz. 202), wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed dniem zgonu udzielał choremu świadczeń leczniczych.
Natomiast zgodnie z §3W przypadku gdy nie ma lekarza zobowiązanego do wystawienia karty zgonu w myśl § 2 ust. 1 bądź lekarz taki zamieszkuje w odległości większej niż 4 km od miejsca, w którym znajdują się zwłoki, albo z powodu choroby lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może dokonać oględzin zwłok w ciągu 12 godzin, od chwili wezwania, kartę zgonu wystawia:
1) lekarz, który stwierdził zgon będąc wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania,
2) lekarz lub starszy felczer albo felczer zatrudniony w przychodni bądź ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej (wiejski, felczerski punkt zdrowia) i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki,
3) położna wiejska, jeżeli nastąpił na terenie gromady zgon pozostającego pod jej opieką noworodka przed upływem 7 dni życia, a najbliższa przychodnia lub ośrodek zdrowia jest oddalony o więcej niż 4 km.
Odnośnie sytuacji, w której zgon stwierdzony jest po przyjeździe pogotowia ratunkowego, pojawiają się wątpliwości odnośnie tego, czy zgon powinien stwierdzić zespół pogotowia ratunkowego wezwany do pacjenta czy też lekarz podstawowej opieki zdrowotnej oraz czy zgon może zostać stwierdzony przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej „zaocznie”, to znaczy na podstawie protokołu badania pośmiertnego sporządzonego przez lekarza należącego do zespołu wyjazdowego pogotowia ratunkowego.Możliwość stwierdzenia zgonu przez zespół pogotowia ratunkowego uzależniony jest ściśle od tego, czy zespół pogotowia ratunkowego jest zespołem specjalistycznym (w skład zespołu specjalistycznego wchodzi: lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny), czy też zespołem podstawowym (w skład zespołu wchodzi pielęgniarka, ratownik).
W przypadku, gdy w skład zespołu ratunkowego wchodzi lekarz, zgon powinien zostać stwierdzony przez lekarza wezwanego do pacjenta za pośrednictwem pogotowia ratunkowego. Wiele komplikacji powoduje sytuacja, w której lekarz pogotowia ratunkowego nie stwierdza zgonu, a jedynie wypełnia protokół badania pośmiertnego, delegując obowiązek stwierdzenia zgonu, a co za tym idzie wystawienia karty zgonu na lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.Jakkolwiek sytuacja taka jest dopuszczalna, o czym mówi art. 43 ust. 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z 5.12.1996 r., zgodnie z którym lekarz może wystawić kartę zgonu na podstawie dokumentacji badania pośmiertnego, przeprowadzonego przez innego lekarza lub uprawnioną osobę, o tyle stwierdzenie zgonu przez lekarza pogotowia znacznie upraszcza sytuację rodziny zmarłego i jest dopuszczalne na gruncie §3 Rozporządzenia w niektórych, wskazanych w nim sytuacjach.
Natomiast osoby należące do podstawowego zespołu ratunkowego (pielęgniarka, ratownik medyczny) nie mają uprawnień do stwierdzenia zgonu. W takim przypadku zgon musi stwierdzić osoba wykonująca zawód lekarza. W praktyce jest to najczęściej lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, który sprawował opiekę zdrowotną nad zmarłym.
Oznacza to, że tylko w niektórych sytuacjach zespół pogotowia ratunkowego będzie zobowiązany do wystawienia karty zgonu. Po pierwsze nastąpi to, jeżeli w skład zespołu ratunkowego wchodził lekarz. Po drugie, muszą nastąpić przesłanki z §3 Rozporządzenia, w szczególności dot. to stwierdzenia zgonu przez lekarza wezwanego do nieszczęśliwego wypadku.
apl. radc. Aleksandra Baranowska – Górecka
z up. r.pr. Lecha Salach
